Verkouden worden door tocht en kou?

Of je verkouden kunt worden door tocht en kou wordt vanuit de Westerse geneeskunde betwist.
In de Chinese geneeskunde is het simpel: Van wind en koude, maar ook van vocht kan je ziek worden of pijn krijgen.
Een voorbeeld is de combinatie van wind, kou en vocht die de meridianen binnendringt en zorgt voor reumatische symptomen bij mensen die daar gevoelig voor zijn. In de acupunctuur is het hierdoor logisch dat mensen met reuma meer last hebben van hun gewrichten bij koud en vochtig weer.
In de traditionele Chinese geneeskunde noemen we een pijnlijke stagnatie van Qi door invloeden van buitenaf het ‘bi-syndroom’. Dit komt veel voor in ons Nederlandse klimaat. Mensen die in de winter last hebben van van hun gewrichten door een stagnatie van Qi noemen we ‘koude bi’.

In de Chinese geneeskunde onderscheiden we meerdere factoren van buitenaf die het lichaam binnen kunnen dringen en zorgen voor een disbalans in de vorm van pijn of ziekte. Die factoren worden externe pathogene factoren genoemd.

De invloeden van buitenaf

De zes invloeden van buitenaf (externe pathogene factoren) die ziektes of pijn kunnen verwekken:

1. Wind (Feng)
Wind kenmerkt zich door een plotseling begin en is de hoofdenergie van de lente. Het correspondeert met het element hout. Wind is beweeglijk en kan verspringen. Dit betekent dat het karakter wisselend is en pijn ook wisselend of verspringend kan zijn. Wind valt makkelijk de yange delen van het lichaam aan zoals het bovenlichaam, huid, spieren en hoofd. Wind omvat in de Chinese geneeskunde overigens ook virussen en bacteriën.
Symptomen: klachten of pijn in armen of benen, jeuk, hoofdpijn, rhinitis. Het veroorzaakt ook zweten en aversie tegen wind.

2. Koude (Han)
Koude laat vaak waterige heldere afscheiding zien en kan een gevoel van koude geven in het hele lichaam of een gedeelte van het lichaam. Het zorgt voor samentrekken en kan een gevoel van kramp of pijn geven. Koude verbindt vaak met wind en vocht.
Symptomen: Aversie tegen kou, pijn in de buik, verhardingen, afwezigheid van zweten, hoofdpijn. De klachten zijn voelbaar op een vaste locatie en verspringen dus niet.

3. Vuur (Huo)
Vuur is de hoogste graad van hitte en eigenlijk geen uitwendige ziekteverwekker. Het is namelijk vaak een omzetting of transformatie van andere factoren zoals kou of damp.
Vuur of hitte heeft de neiging om omhoog te gaan en uiteraard te verwarmen. Het tast de vloeistoffen in het lichaam aan en droogt uit.
Symptomen: hoge koorts, een rood gezicht, rode ogen, aversie tegen hitte, behoefte aan kou, donkere urine, obstipatie, irritatie, slecht slapen.

4. Damp (Shi)
Aan de ene kant behoort damp tot het klimaat en aan de andere kant ook tot het interne milieu van het lichaam. Het kenmerkt zich door traagheid, een zwaar gevoel, troebelheid en heeft de neiging om te zakken. Damp is lastiger om te verwijderen en kan dan chronisch worden.
Symptomen: traagheid, vermoeid, zwaar gevoel in hoofd en ledematen, misselijkheid, gewrichtsklachten.

5. Droogte (Zao)
Ook hier spreken we van externe en interne droogte. Droogte tast gemakkelijk mond en neus aan en hierdoor ook de longen. Droogte tast, net als hitte, ook de vloeistoffen aan.
Symptomen: droge mond, neus en keel, droge hoest, droge huid of constipatie, dorst.

6. Zomerhitte (Shu)
Zomerhitte is yang van aard en in z’n algemeenheid schaadt teveel yang de yin. Yin zijn bijvoorbeeld de vloeistoffen in het lichaam, maar ook bloed. Net als hitte stijgt zomerhitte naar boven. Voorbeelden van zomerhitte zijn een zonnesteek of het bevangen zijn door de hitte. Maar ook de combinatie met damp is mogelijk waardoor er ook misselijkheid kan zijn of koorts of vermoeide ledematen.
Symptomen: Hoofdpijn, transpiratie, prikkelbaarheid en dorst, zwaar gevoel in buik, donkere urine.

Seizoenen en klimaat

Pathogene factoren zijn ook verbonden aan de seizoenen of aan klimaat vanuit de vijf elementen en vertonen vaak de ziektebeelden die daarbij horen. Een voorbeeld hiervan is verkoudheid wat vaak optreedt bij weersveranderingen. Deze kan overslaan naar griep.

• Wind is verbonden aan de lente
• Zomerhitte is verbonden aan de zomer
• Vocht of damp is verbonden aan de nazomer
• Droogte is verbonden aan de herfst
• Koude is verbonden aan de winter

Wanneer heeft een pathogene factor invloed?

Een ziekteverwekker of pathogene factor heeft lang niet altijd invloed. Het wordt pas een probleem als het evenwicht tussen het lichaam en omgeving uit balans is. Dus bijvoorbeeld als de pathogene factor voorkomt buiten het normale seizoen of als het weer plotseling verandert. Maar ook als de Qi van iemand verzwakt is en niet sterk genoeg om de ziekteverwekker buiten de deur te houden. En als laatste als de pathogene factor overmatig sterk is. Dus hoe uitgeputter jij bent, hoe meer kans de pathogene factor kans heeft om binnen te dringen.

Wat kun jij doen?

Het is dus belangrijk om te zorgen voor een sterke afweer, een sterk immuunsysteem. Gevarieerd eten, goede nachtrust, voldoende beweging enzovoort. Hierdoor verklein je de kans om bijvoorbeeld verkouden te worden door de wind en koude. Je zorgt er immers voor dat je een sterke Qi hebt die de pathogene factor buiten de deur houdt.

Je kunt sowieso rekening houden en jezelf beschermen tegen bijvoorbeeld wind en niet op de tocht te gaan zitten. Maar ook: je warm aan kleden als het koud is, niet zitten op koude of natte oppervlaktes en ook niet te lang in natte kleding rond lopen na een regenbui.

Als je meer wilt weten of gewoon van je klachten af wilt, kom dan een keertje langs bij AKI in Den Haag. Je bent van harte welkom.