Tips voor gezonde voeding

Gezonde tips uit de Chinese voedingsleer

Tips voor gezonde voeding opvolgen betekent ook keuzes maken… Die keuzes zijn tegenwoordig echter niet meer zo gemakkelijk als vroeger. Moet ik intermittent fasten? Eten volgens Paleo of Keto? Of is een Blue zone dieet het helemaal? Wat is het beste dieet? Waar voel ik me het beste bij en wat is het allergezondst?

De realiteit is dat er op dit soort vragen eigenlijk geen eenduidig antwoord te geven is. Want het antwoord op wat het best past verschilt per persoon. Dat is precies hoe de Chinese voedingsleer werkt. Voeding stem je af op jouw situatie. Afstemmen op wat voor jou goed is om in balans te zijn. Zodat je je fit en gezond voelt. Hieronder geef ik tips met wat algemene uitgangspunten uit de Chinese voedingsleer. 

15 tips voor gezonde voeding uit de Chinese voedingsleer:

• Eet een warm ontbijt. Om de spijsvertering zo soepel mogelijk te laten verlopen, is een warm ontbijt gunstig. Hierdoor wordt de voeding makkelijk opgenomen door de maag. Samen met de milt speelt de maag een grote rol spelen in de aanmaak van Qi voor de rest van de dag. Dus lekker ’s ochtends aan de soep, havermout, boekweitpannenkoekjes of bijvoorbeeld omelet met groenten.
• Kook, stoom, wok of bak je ontbijt. Hierdoor is het ontbijt eigenlijk al een beetje voorverteerd. Op deze manier wordt het makkelijker opgenomen en gaat er geen onnodige energie naar de spijsvertering.
• Zorg voor een voedzaam ontbijt. Dus voldoende granen, vis, vlees, zetmeelhoudende groenten, eiwitten etc. zodat je er de ochtend gemakkelijk mee door komt en je niet om bijvoorbeeld 10:00 uur alweer honger hebt.
• Gebruik zoveel mogelijk natuurlijke (herkenbare) ingrediënten. Dus niet uit een pakje. De meeste Qi zit in volwaardige voedingsmiddelen.
• Ontbijt ’s ochtends met zelfgemaakte soep. Soep is sowieso erg goed om te eten, want het is warm, voedzaam en wordt gemakkelijk opgenomen.
• Zorg dat je minimaal 20 minuten de tijd hebt om te ontbijten, zodat je met volle aandacht uitgebreid kunt kauwen. Zo wordt voeding het beste opgenomen.
• Zorg voor rust tijdens het eten. Lezen tijdens het eten of met je aandacht ergens anders zijn hebben namelijk een negatieve invloed op de opname van voeding en omzetting naar Qi. Ook emoties hebben een negatieve invloed. Dus geen ruzie maken tijdens het eten 🙂
• Gekookte volle granen, zoals quinoa, gierst, boekweit en volkorenrijst, geven rust aan de geest (Shen) en maken Qi en bloed sterker.

Beter niet doen

• Eet regelmatig en dus niet de hele dag door. Drie eetmomenten, maximaal vier, is perfect. Zo krijgt je lichaam de tijd om het voedsel te verwerken.
• Eet niet teveel rauw of koud voedsel zoals salades, rauwkost, ijs, yoghurt en melk.
• Sowieso niet teveel suiker en zuivel eten en drinken. Dit zorgt voor slijm- en dampvorming en kan blokkerend werken.
• Sla nooit het ontbijt over.
• Eet geen voeding direct uit de koelkast omdat dit erg koud is. Ook voor water en drank geldt: Niet ijskoud drinken, maar liever warm of kokend water laten afkoelen.
• Drink niet tijdens het eten. Drinken tijdens eten bemoeilijkt namelijk de spijsvertering. Beter is een half uur ervoor of erna te drinken.
• Eet niet tot je ‘vol’ zit, maar stop bij 70% tot maximaal 80%.
• Eet niet te vaak rauwkost. Dit is immers moeilijk verteerbaar en heeft een afkoelende werking.

Waarom zijn dit gezonde tips? De Chinese voedingsleer in een notendop

De Chinese klok

De Chinese voedingsleer staat in verbinding met de natuurlijke processen in de natuur.
Net als eb en vloed, dag en nacht, zomer en winter kennen wij ook fasen in de dag en nacht. Dit noemen we ons bioritme. Dit bioritme is eigenlijk gesymboliseerd in de Chinese klok. De Chinese klok gaat namelijk uit van bepaalde orgaansystemen die gedurende een bepaald moment energetisch sterker van Qi worden voorzien.

Als we kijken naar de aanmaak van Qi is de tijd tussen 7:00 en 9:00 uur van belang en ook de tijd tussen 9:00-11:00 uur. Dit zijn namelijk de periodes dat de maag en de milt energie erg sterk zijn volgens de Chinese klok. Deze organen zorgen dan samen onder andere voor de omzetting van een voedzaam ontbijt naar energie (Qi) voor de rest van de dag. Het is dus eigenlijk heel logisch om tussen 7:00 en 9:00 uur een ontbijt te nuttigen want dan is de energie van de maag het sterkst. Klaar dus om aan de slag te gaan met je ontbijt en uiteindelijk om te zetten in Qi.

Verteringsvuur

De maag en de milt worden samen ook wel ‘het verteringsvuur’ genoemd in de Chinese geneeskunde. Dit wordt ook wel eens vergeleken met een koekenpan met een vuur eronder. De koekenpan is de maag waar het eten in wordt opgenomen. Het vuur is vervolgens de milt die zorgt voor een stevige verbranding onder de pan. De maag en milt staan voor meer dan alleen de anatomische organen. Je kunt het zien als een compleet systeem met allerlei functies. Voor dit verteringsvuur is het van belang dat voeding makkelijk opgenomen wordt.

Warme voeding wordt makkelijk opgenomen omdat het verteringsvuur niet eerst door koude voeding wordt geblust. Als het verteringsvuur verzwakt door bijvoorbeeld het ontbijt over te slaan of door veel koude voeding te eten of drinken, dan raakt het op den duur verzwakt. Je kunt hierdoor op termijn last krijgen van vermoeidheid, kouwelijkheid, verminderde eetlust of bijvoorbeeld een opgeblazen gevoel met alle gevolgen van dien.

Verschil Westerse diëten en Chinese voedingsleer

De huidige Westerse dieet- en voedingstromen zijn hoofdzakelijk gericht op wat het product biedt, uitgedrukt in allerlei waardes. Hoeveel calorieën zitten er in? Welke vitamines en mineralen zitten er in en waar is het dus goed voor? Goed voor je spieren, voor je geheugen? Wat is het vetgehalte?
Door op deze manier te kijken is het veel minder van belang wie het eet of drinkt. Het zou namelijk voor iedereen dezelfde uitwerking moeten hebben. Maar hoe kan dat eigenlijk? We zijn allemaal anders, op veel gebieden.
Dit is anders in de eeuwenoude Chinese voedingsleer. Deze voedingsleer maakt onderdeel uit van de traditionele Chinese geneeskunde. Net als acupunctuur, kruidenleer, tuina en Qigong.

Iedereen is uniek

In de traditionele Chinese geneeskunde kijkt men naar de mens als uniek persoon in relatie tot zijn omgeving. Geen mens is gelijk en elke behandeling is dus maatwerk. De Chinese geneeskunde stemt af op het individu en op de individuele gezondheidstoestand. Zo is het ook voor een groot deel met voeding. De totale werking van het voedingsmiddel op de mens staat centraal. Niet zozeer de hoeveelheid vitamines, mineralen of calorieën.
Jij hebt het misschien snel koud of juist warm, terwijl niemand om je heen snapt waar je het over hebt. Of je hebt last van opvliegers, ineens een warmte-aanval vanuit het niks. De een kan niet slapen als hij na 18:00 uur nog koffie drinkt, de ander krijgt een opgeblazen gevoel na het eten van brood. En ga zo maar door….

Eigenschappen van voeding

Warme voeding

Zoals gezegd hebben voedingsmiddelen vanuit de Chinese voedingsleer ook bepaalde thermische eigenschappen. Voeding met hete of warme eigenschappen zoals koffie, peper of gember, hebben de eigenschap om te stijgen en te verhitten. Als jij al veel last hebt van hitte en dit soort voedingsmiddelen teveel neemt, dan kan dit bijvoorbeeld irritatie versterken en ook ongeduld. Bovendien zorgt teveel hitte voor uitdroging. Als jij als vrouw in de overgang bent en last hebt van opvliegers en droogte, dan zijn voedingsmiddelen met hete of warme eigenschappen juist niet verstandig om teveel te eten of drinken.

Koude voeding

Koude voeding bemoeilijk over het algemeen de vertering. Als je veel koude ervaart dan kan je dit soort voedingsmiddelen beter niet te veel eten en al helemaal niet in de koude seizoenen. Smoothies, sap, ijskoude dranken en veel fruitsoorten hebben koude eigenschappen en blussen het verteringsvuur. Als je probeert af te vallen zal dit moeite kosten als je veel koude voedingsmiddelen neemt. Het lichaam heeft moeite met het opnemen.

Daarnaast kan voeding ook een verslijmende werking hebben in het lichaam, ook wel damp genoemd. Damp vertraagt de spijsvertering en heeft invloed op de Qi stroom. Ook hier speelt de milt energie weer een belangrijke rol. Het lichaam probeert de damp kwijt te raken door bijvoorbeeld een loopneus of oedeem. Bij teveel damp kan het zijn dat je regelmatig verkouden bent, een hoofd vol watten ervaart, plakkerige ontlasting hebt, last hebt van overgewicht en ga zo maar door.
Om een beeld te geven van de thermische eigenschappen van voedingsmiddelen hieronder een kort overzicht:

Heet

• Lamsvlees
• Sterke dranken
• Gedroogde gember
• Mosterd
• Peper

Warm

• Zalm
• Ansjovis
• Pinda’s
• Vijgen
• Koffie
• Kip
• Ui
• Rode wijn

Neutraal

• Eieren
• Groene bonen
• Kaas
• Rijst
• Aardappelen
• Aardbeien

Koel

• Tofu
• Tomaat
• Spinazie
• Brood
• Melk
• Citroen
• Bier

Koud

• Meloen
• Appel
• Groene thee
• Yoghurt
• Varkensvlees
• Sla
• Bananen
• Kiwi

Meer tips over gezonde voeding vanuit de Chinese voedingsleer?

Tot slot, als je meer wilt weten over eten volgens de Chinese voedingsleer kun je in dit mooie boek van Jutta Koehler leuke recepten vinden en duidelijke uitleg over deze leer. Je kunt ook deze DVD serie bestellen met 6 lessen en werkboek van Anna van der Vlies. 

Of maak een afspraak bij AKI in Den Haag, dan kijken we samen naar je voedingspatroon. Voeding en lifestyle maken sowieso een belangrijk onderdeel uit van de traditionele Chinese geneeskunde en dus ook van acupunctuur. Tijdens de behandelingen komen voeding en lifestyle dus altijd aan bod. Tips over gezonde voeding dragen mooi bij aan duurzaam resultaat.